Szybkie hamowanie sprawia, że jazda jest bezpieczna. Nie zawsze panują jednak na tyle idealne warunki, by procedura zatrzymania pojazdu przebiegała w sprawny sposób. Czas naszej reakcji, jakość ogumienia, a także stan nawierzchni może znacząco wydłużać ten manewr.

Przyjrzymy się, od czego zależy droga hamowania i jak sprawić, aby jazda była bezpieczniejsza.

Długa droga hamowania samochodu – czy przyczyny należy szukać w oponach?

Największe znaczenie dla hamowania mają siły fizyczne działające na samochód. Ich katalizatorem są zaś opony – na ich płaszczyźnie odbywa się tarcie z podłożem. Mowa tu bieżniku i jego parametrach. Warto zastanowić się, czy problem zbyt mało wydajnego hamowania rzeczywiście leży w tym aspekcie. Niektóre opony wybitnie dobrze radzą sobie z hamowaniem w trudnych warunkach.

Przykładem takiego wyposażenia samochodu może być Firestone Roadhawk, czyli opona, która dostępna jest na: https://www.sklepopon.com/model-opony/firestone-roadhawk

Droga hamowania samochodu w przypadku tych opon została zredukowana za pomocą pomysłowego rozplanowania lameli na powierzchni bieżnika.

Ogumienie to dostosowane jest do jazdy zarówno po mieście, jak i konwencjonalnych trasach szybkiego ruchu. W takich warunkach, aby móc skutecznie zahamować w sytuacji, gdy mamy do czynienia z mokrą nawierzchnią, doskonale sprawdza się asymetryczny bieżnik z bardzo dużą ilością nacięć. Sprawia on, że w trakcie jazdy sterowność i stabilność utrzymuje się na najwyższym poziomie. Dla konieczności hamowania (w końcu „lepiej zapobiegać niż leczyć”) nie bez znaczenia jest także możliwość radzenia sobie ze zjawiskiem aquaplaningu. Najgorszą sytuacją jest utratą sterowności i nieskuteczne próby zapanowania nad pojazdem. W przypadku tych opon cztery głębokie rowki doskonale odprowadzają nawet sporą ilość wody spod opony.

Ten przykład pokazuje nam, że faktycznie wiele w kwestii hamowania zależy od samych opon i ich konstrukcji. To jednak niejedyny aspekt, który należy brać pod uwagę. Odpowiednie ogumienie, które dobrze radzi sobie z jazdą w trudnych warunkach, będzie rewelacyjnym wsparciem dla kierowcy. Jednak to od nas w głównej mierze zależy, czy do hamowania w ogóle dojdzie, a także jak dobierzemy styl jazdy do panujących warunków. Warto więc przyjrzeć się temu tematowi jeszcze głębiej.

Photo by hushypushy on Foter.com / CC BY-NC-ND

Prędkość – główny czynnik, który przekłada się na długość drogi hamowania

Odległość, którą pokonamy, zanim nasz samochód zatrzyma się całkowicie w miejscu, jest tym dłuższa, z im wyższą prędkością się poruszamy. To prosta zależność fizyczna – im większą prędkość mamy, tym większą prędkość musimy zredukować. Pamiętajmy także o czynniku czasowym. Wplatając ten element, okazuje się, że czas zatrzymania z wyższej prędkości również wzrasta i to w zastraszającym tempie. Niektórzy fani motoryzacji twierdzą, że droga hamowania rośnie w porządku geometrycznym w stosunku do prędkości jazdy.

Oznacza to, że prędkość pojazdu miałaby drastycznie wysoki wpływ, szczególnie w przypadku tych najwyższych wartości na liczniku, na nasze hamowanie. Tak też się dzieje, jednak nie jest to funkcja geometryczna. Taka sytuacja byłaby możliwa, ale tylko wtedy, gdy na auto działałyby bardzo ograniczone siły. Coś jest jednak na rzeczy – znacznie ciężej jest wyhamować, jadąc z prędkością 200 km/h niż 50 km/h.
Kluczowym czynnikiem w przypadku drogi hamowania jest więc zdecydowanie wartość na naszym liczniku. Jeśli więc wiemy, że w danej sytuacji powinniśmy szczególnie uważać, zdecydowanie warto jechać te kilkanaście, kilkadziesiąt kilometrów poniżej wartości, która by nas satysfakcjonowała. Warto także wspomnieć o tym, że nawet 10 kilometrów na godzinę może zmienić naszą trasę hamowania o nawet kilkanaście metrów – w zależności od rodzaju opon i nawierzchni. Niska prędkość faktycznie może komuś albo nam ocalić życie.

Photo by gagilas on Foter.com / CC BY-SA

Droga hamowania samochodu – inne ważne czynniki

Skoro wykonanie opony i prędkość to kluczowe czynniki wpływające na długość drogi hamowania, warto powiedzieć o innych elementach, które mogą intensywnie wpływać na nasze bezpieczeństwo. Wiążą się one jednak często z tymi wyżej wymienionymi aspektami. Warto zwrócić uwagę na stan nawierzchni. Warunki atmosferyczne takie jak lód, śnieg i deszcz, mają ogromny wpływ na wydłużenie czasu, który konieczny jest do zatrzymania pojazdu.

Tu ponownie wkracza dosyć prosta fizyka. Kiedy hamujemy, generowany jest opór. Jeśli dzieje się to na suchej nawierzchni, będzie on znacznie wyższy niż w przypadku jezdni mokrej. Analogicznie działa to w przypadku drogi pokrytej lodem i śniegiem. Jeśli zaś jedziemy ze zbyt wysoką prędkością i dojdzie do zjawiska akwaplanacji, a my wciśniemy nagle pedał hamulca, nagły, niekontrolowany spadek prędkości doprowadzi do tego, że trasa naszego hamowania przestanie mieć znaczenie – po prostu wypadniemy z drogi.

Dla bezpieczeństwa jazdy i krótkiej trasy hamowania znaczenie mają także aspekty takie jak wyposażenie w ABS i inne systemy wspomagające sterowanie pojazdem w trudnych warunkach. Mowa tu na przykład o BAS i EBD. Elektroniczne układy, które pozwolą na uniknięcie poślizgu, a także zapewnią szansę na szybkie odzyskanie sterowności to nieocenione wsparcie. Warto więc nabywać pojazdy, które są w ich posiadaniu, a także na bieżąco sprawdzać, czy dana instalacja jest sprawna. Należy także pamiętać o tym, w jaki sposób dany system działa – zaskoczenie sposobem jego funkcjonowania w trakcie poślizgu i konieczności podjęcia decyzji o hamowaniu może być zgubne.

Duże znaczenie mają tutaj nie tylko aspekty techniczne, ale także umiejętności kierowcy. Chociaż w testach syntetycznych, np. tych, w których weryfikowane jest ogumienie i drogi hamowania generowane przez opony, nie uświadczymy realistycznych danych na ten temat. Zdecydowanie doświadczenie przekłada się na skuteczniejsze radzenie sobie z hamowaniem w trudnych warunkach. Nie zachęcamy jednak do brawury w żadnych warunkach – nawet w przypadku tych najbardziej wprawionych kierowców.